دکتر احمد یکتا
برداشتن روده
برداشتن روده گامی حیاتی برای درمان قطعی بیماری‌های شدید گوارشی و بازگشت به زندگی سالم.
آشنایی با جراحی برداشتن روده …
درمان قطعی بیماری‌های روده
با جراحی برداشتن روده (کولکتومی)، مشکل چربی‌های اضافی شکم و پهلو با بیماری‌های التهابی، تومورها و انسدادهای روده به صورت موضعی و به طور موثری از بین می‌روند.
جراحی بدون درد با کمترین ناراحتی
جراحی برداشتن روده با استفاده از تکنیک‌های پیشرفته و کم تهاجمی، چربی‌های اضافی را به صورت کاملاً غیرتهاجمی و با کاهش درد و زمان بازیابی، از بدن خارج می‌کند
بدون جای زخم قابل مشاهده
با روش‌های نوین جراحی برداشتن روده (پیکرتراشی داخلی)، هیچ رد زخم یا اسکاری بر جا نخواهد ماند.
این تکنیک پیشرفته، دوران نقاهت را نیز به حداقل می‌رساند.
هر آنچه درباره جراحی برداشتن روده باید بدانید
معرفی جراحی برداشتن روده (کولکتومی)
کولکتومی یا عمل برداشتن روده بزرگ یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین جراحی‌ها در حوزه گوارش است. این جراحی در شرایط خاصی مانند سرطان روده، بیماری‌های التهابی مزمن یا انسدادهای شدید انجام می‌شود و هدف آن، نجات جان بیمار یا بهبود کیفیت زندگی اوست. در این مقاله با بررسی کامل آناتومی روده، انواع کولکتومی، دلایل انجام، روش‌های جراحی، مراقبت‌های قبل و بعد، عوارض احتمالی و دوره نقاهت آشنا خواهید شد.
آناتومی و عملکرد روده بزرگ
ساختار روده بزرگ
روده بزرگ یا کولون، از انتهای روده کوچک شروع شده و شامل قسمت‌های زیر است:
سکوم (Cecum)
کولون صعودی (Ascending Colon)
کولون عرضی (Transverse Colon)
کولون نزولی (Descending Colon)
کولون سیگموئید (Sigmoid Colon)
رکتوم (Rectum)
عملکرد حیاتی روده بزرگ
روده بزرگ نقش مهمی در جذب آب، ذخیره‌سازی مدفوع و تنظیم الکترولیت‌های بدن دارد. اختلال در عملکرد آن می‌تواند منجر به یبوست شدید، اسهال مزمن یا حتی خطر عفونت‌های شدید شود.
کولکتومی چیست؟
کولکتومی به معنای برداشتن کامل یا بخشی از روده بزرگ است. این جراحی در شرایطی انجام می‌شود که دیگر درمان‌های غیرجراحی کافی نباشند. بسته به شدت بیماری، جراح ممکن است فقط یک بخش یا کل کولون را بردارد. گاهی برای خروج مدفوع، استوما (دهانه‌ای روی شکم) ایجاد می‌شود.
دلایل انجام کولکتومی
۱. سرطان روده بزرگ
مهم‌ترین و شایع‌ترین علت کولکتومی. جراحی، موثرترین روش درمانی در مراحل اولیه تا متوسط سرطان کولون است.
۲. بیماری‌های التهابی روده (IBD)
مانند کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون که ممکن است باعث زخم‌های شدید و دائمی در کولون شوند.
۳. دیورتیکولیت پیچیده
عفونت یا پارگی دیورتیکول‌ها در دیواره روده بزرگ.
۴. انسداد روده
ممکن است بر اثر تومورها، چسبندگی‌ها یا پیچ‌خوردگی ایجاد شود.
۵. خونریزی شدید و غیرقابل کنترل
در موارد نادر، کولکتومی برای کنترل خونریزی‌های خطرناک انجام می‌شود.
۶. آسیب‌های ناشی از ضربه
ضربات شدید شکمی یا جراحت‌های نافذ.
۷. پیشگیری در بیماری‌های ژنتیکی
مانند FAP (فامیلیال آدنوماتوز پولیپوزیس) برای پیشگیری از سرطان.
انواع کولکتومی
همی‌کولکتومی راست (Right Hemicolectomy)
برداشتن بخش راست کولون شامل سکوم، کولون صعودی و بخشی از کولون عرضی.
همی‌کولکتومی چپ (Left Hemicolectomy)
برداشتن کولون نزولی و سیگموئید.
کولکتومی سگمنتال
برداشتن یک قطعه خاص از کولون.
توتال کولکتومی (Total Colectomy)
برداشتن کل کولون؛ گاهی همراه با رکتوم.
کولکتومی لاپاروسکوپی
انجام جراحی با کمترین برش‌ها و استفاده از دوربین (حداقل تهاجمی).
آماده‌سازی قبل از جراحی
پاکسازی روده با داروهای خاص
قطع مصرف داروهای رقیق‌کننده خون
تصویربرداری (CT، کولونوسکوپی)
آزمایش خون و قلب
مشاوره روحی و روانی
ترک سیگار و الکل
مراحل جراحی کولکتومی
بیهوشی عمومی
دسترسی از طریق روش باز یا لاپاروسکوپی
برداشتن ناحیه بیمار و در صورت لزوم غدد لنفاوی اطراف
اتصال دو بخش سالم (آناستوموز) یا ایجاد استوما
بستن محل برش، قرار دادن درن و پایان جراحی
مراقبت‌های بعد از کولکتومی
بستری ۳ تا ۷ روز
کنترل درد با دارو
شروع رژیم غذایی از مایعات تا غذای نرم
بلند شدن و راه رفتن زودهنگام
مراقبت از زخم و آموزش تعویض کیسه استومی
پیگیری با پزشک و کولونوسکوپی دوره‌ای
عوارض احتمالی کولکتومی
عفونت زخم یا داخل شکم
خونریزی
لخته خون (DVT یا آمبولی ریه)
نشت آناستوموز
انسداد روده به دلیل چسبندگی
آسیب به ارگان‌های اطراف
فتق ناحیه برش
عوارض مرتبط با استوما (در صورت وجود)
نتایج بلندمدت و بازگشت به زندگی عادی
اکثر بیماران پس از کولکتومی با رعایت رژیم غذایی، مراقبت از زخم و پیگیری‌های منظم به زندگی عادی بازمی‌گردند. کیفیت زندگی در بیماران دارای استوما نیز با آموزش مناسب حفظ می‌شود.
در یافت مشاوره رایگان
دکتر احمد یکتا
کولکتومی به عمل جراحی برداشتن بخشی یا تمام روده بزرگ (کولون) گفته می‌شود. این جراحی به دلایل مختلفی انجام می‌گیرد، از جمله:
- سرطان روده بزرگ
- بیماری‌های التهابی روده شدید (مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون)
- دیورتیکولیت شدید و عارضه‌دار
- انسداد یا خونریزی شدید روده
- پولیپ‌های بزرگ یا پرخطر
دوران نقاهت بسته به وسعت جراحی (برش باز یا لاپاروسکوپی) و سلامت عمومی شما متفاوت است. معمولاً بیماران پس از چند روز تا یک هفته از بیمارستان مرخص می‌شوند. بهبودی کامل و بازگشت به فعالیت‌های عادی ممکن است چند هفته تا چند ماه (معمولاً 6 تا 8 هفته برای بهبودی اولیه و تا 6 ماه برای بهبودی کامل داخلی) طول بکشد. تحرک زودهنگام و رعایت دقیق توصیه‌های پزشک به تسریع بهبودی کمک می‌کند.
نه همیشه. پس از برداشتن روده، جراح در صورت امکان، دو سر سالم روده را به هم متصل (آناستوموز) می‌کند تا مسیر طبیعی دفع مدفوع حفظ شود. اما در برخی موارد، مانند زمانی که اتصال مجدد امکان‌پذیر نیست یا روده نیاز به زمان برای بهبود دارد، ممکن است نیاز به ایجاد استومی (کولستومی یا ایلئوستومی) باشد. استومی می‌تواند موقت (برای چند ماه و سپس با عمل دیگر بسته شود) یا دائمی باشد. پزشک شما پیش از عمل، در مورد نیاز احتمالی به استومی با شما صحبت خواهد کرد.
بله. در ابتدا، رژیم غذایی شما به تدریج از مایعات شفاف به غذاهای نرم و سپس به رژیم غذایی عادی تغییر خواهد کرد. ممکن است در ابتدا، پزشک یا متخصص تغذیه توصیه کند از غذاهای کم‌فیبر استفاده کنید تا روده فرصت بهبود و تطبیق پیدا کند. مصرف آب فراوان و گوش دادن به واکنش‌های بدن خود به غذاهای مختلف بسیار مهم است. به تدریج می‌توانید غذاهای دیگر را به رژیم خود اضافه کنید.
بله، در بیشتر موارد، پس از بهبودی کامل، بیماران می‌توانند به زندگی عادی و فعال خود بازگردند. اگر استومی دارید، یادگیری نحوه مدیریت آن بخش مهمی از زندگی روزمره خواهد بود، اما با وسایل و آموزش‌های مناسب، می‌توانید همچنان ورزش کنید، سفر بروید و از فعالیت‌های اجتماعی لذت ببرید. مشاوره با پرستار استومی می‌تواند کمک‌کننده باشد.
